Co to jest smog ?

Jest to zjawisko występujące wówczas, kiedy w powietrzu znajduje się dużo zanieczyszczeń a warunki atmosferyczne - na przykład mgła czy brak wiatru - sprzyjają ich koncentracji. W efekcie smog stanowi zagrożenie dla zdrowia, układu oddechowego i krwionośnego, może być czynnikiem  alegrgizującym, może wywołać astmę i jej napady.

Rodzaje smogu:

- SMOG LONDYŃSKI (siarkowy) - występujący w Polsce głównie w zimie - ma związek z paleniem w piecach. Zawiera przede wszystkim dwutlenek siarki (CO2), tlenki azotu (NOx), tlenki węgla(CO), sadzę i pyły zawieszone (Pm 10, PM2,5 i mniejsze). Negatywnie wpływa na układy krążenia i oddechowy.

- SMOG TYPU LOS ANGELES (fotochemiczny, letni) – pojawia się głównie latem. Powstaje ze spalin samochodowych zawierających tlenek węgla (CO), tlenki azotu (Nox) i węglowodory. Pod wpływem słońca powstają z nich kolejne toksyny, np. ozon (O3). W Polsce występuje w większych miastach. Wywołuje podrażnienia oczu i dróg oddechowych.

Co to właściwie  jest PM 10 oraz PM 2,5 ?

PM 10 to pyły (cząstki)  zawieszone w powietrzu o średnicy poniżej 10 mikrometrów ( ok. jednej piątej ludzkiego włosa).  Mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc i  powodować różne reakcje ze strony ustroju np. kaszel, trudności z oddychaniem i zadyszkę, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego. Przyczyniają się do zwiększenia zagrożenia infekcjami układu oddechowego oraz występowania zaostrzeń objawów chorób alergicznych np. astmy, kataru siennego i zapalenia spojówek. Nasilenie objawów zależy w dużym stopniu od stężenia pyłu w powietrzu, czasu ekspozycji, dodatkowego narażenia na czynniki pochodzenia środowiskowego oraz zwiększonej podatności osobniczej. Drobne frakcje pyłów mogą przenikać do krwioobiegu, a dłuższe narażenie na wysokie stężenia pyłu może mieć istotny wpływ na przebieg chorób serca (nadciśnienie, zawał) lub nawet zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, szczególnie płuc. Nowe dane świadczą o ujemnym wpływie inhalowanego pyłu na zdrowie kobiet ciężarnych oraz rozwijającego się płodu (niski ciężar urodzeniowy, wady wrodzone, powikłania przebiegu ciąży).

PM 2,5 to pyły (cząstki)  o średnicy poniżej 2,5 mikrometra (tzw. pyły drobne) - mogą przenikać do górnych i dolnych dróg oddechowych oraz mogą również przenikać do krwi. Podobnie jak pyły z grupy PM10 mogą powodować kaszel, trudności z oddychaniem i zadyszkę, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego.

Jak nam szkodzi ?

- pył zawieszony (PM10 i PM 2,5) – uszkadza płuca, podnosi ciśnienie krwi, zwęża naczynia krwionośne i drogi oddechowe, zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu, przenika do organizmu płodu i zaburza jego rozwój, może być rakotwórczy

- lotne zanieczyszczenia organiczne (WWA), np. benzen (C6H6) czy benzo(a) piren (C20H12) – zwiększają ryzyko raka (zwłaszcza płuc), mogą podrażniać skórę i oczy

- ozon (O3) – uszkadza płuca, wywołuje kaszel i bóle w klatce piersiowej

- dwutlenek siarki (SO2) – zwęża drogi oddechowe (zwłaszcza u osób chorych na astmę i małych dzieci)

- tlenki azotu (NOx) – mają działanie podobne do ozonu i dwutlenku siarki, poza tym wywołują zaburzenia rozwoju u dzieci

- tlenek węgla (CO) – wywołuje niedotlenienie serca, mózgu i innych narządów, zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu

- ołów (Pb) – uszkadza m.in. mózg, nerwy, kości, układ krwiotwórczy i odpornościowy, nerki i narządy rozrodcze